Kết quả kinh doanh của các công ty vận tải biển năm 2017 vừa qua tuy có vài điểm sáng song vẫn chưa khả quan lắm khi đà thua lỗ của các công ty cổ phần có vốn của nhà nước vẫn đang kéo dài. Kết quả kinh doanh của Công ty Vận tải và thuê tàu biển Việt Nam (Vitranschart) lỗ hơn 233 tỷ đồng. Lỗ luỹ kế đến cuưới 2017 là 1305 tỷ đồng. Công ty cổ phần vận tải biển và thương mại Phương Đông kết thúc năm 2017 lỗ hơn 39 tỷ đồng, luỹ kế các năm trước qua công ty lỗ hơn 158 tỷ đồng. Vinaship (VNA) tiếp tục lỗ gần 76 tỷ đồng trong năm 2017, đây cũng là năm lỗ thứ 2 liên tiếp của công ty. Năm 2016 VNA lỗ hơn 98 tỷ đồng. Tổng lỗ lũy kế đến cuối năm 2017 hơn 281 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu còn 1,6 tỷ đồng trong khi vốn góp chủ sở hữu 200 tỷ đồng. Công ty Vinafco cũng có kết quả kinh doanh bết bát khi kết quả năm 2017 cũng lỗ hơn 15.6 tỷ đồng. Công ty cổ phần hàng hải Đông Đô lỗ luỹ kế hơn 88 tỷ đồng. Cá biệt trong năm 2017, Công ty cổ phần vận tải biển Việt Nam (VOSCO) sau nhiều những năm khó khăn, thua lỗ liên tục kéo dài, đã có những chuyển biến tích cực khi báo cáo kinh doanh đã bắt đầu có lãi sau thuế năm 2017 là hơn 9.3 tỷ đồng.
Nhiều doanh nghiệp vận tải biển tư nhân đã đưa các tàu về hoạt động tuyến nội địa, hoặc phá dỡ tàu cũ. Một số tàu được đem về sửa lại thành tàu sông pha biển để tiếp tục kinh doanh. Đã có nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn đầu tư các tàu lớn, các tàu chuyên dụng, tàu sông pha biển… việc xoay trở dễ dàng bởi quy mô nhỏ và vừa đã đem lại cho doanh nghiệp cơ hội thích nghi nhanh chóng. Đã có những doanh nghiệp có tàu container và tàu sông pha biển có lợi nhuận và lợi nhuận rất lớn.
Năm qua cũng chứng kiến những nỗ lực đáng trân trọng của ngành hàng hải Việt Nam như để huy động nguồn lực, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, các công ty VOSCO, Vinalines VLC, Vinaship và Công ty CP Hàng hải Đông Đô đã liên kết lại và ký kết hợp đồng khung để vận chuyển hàng phân bón từ Malaysia đi Thailand và Philippines cho các tập đoàn lớn của Malaysia Petronas Chemicals Marketing Ltd., Hemat Marine Sdn Bhd. Sản lượng vận chuyển dự kiến từ 1-2 triệu tấn/năm và có thể tăng dần trong các năm tiếp theo.
Cũng trong năm 2017, các công ty vận tải biển cũng đã có những ưu ái khác như Chính phủ đã giao Bộ công thương chỉ đạo, hướng dẫn các tập đoàn, tổng công ty nhà nước tổ chức đấu thầu trong nước đối với các hợp đồng vận chuyển than nhập khẩu bằng đường biển. Đây cũng là một cơ hội cho đội tàu Việt Nam tham gia vận chuyển hàng hoá và nâng cao thị phần vận chuyển của mình.
Tại hội nghị “tổng kết công tác năm 2017 và triển khai kế hoạch, nhiệm vụ năm 2018”, Cục hàng hải cho biết, năm 2017, tổng sản lượng vận tải do đội tàu biển Việt Nam thực hiện ước đạt 130,9 triệu tấn,vận tải biển tăng 6% sản lượng vận tải trong năm 2017. Đội tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam đã đảm nhận được gần 100% lượng hàng vận tải nội địa bằng đường biển (trừ một số tàu chuyên dụng như LPG, xi măng rời...)
Tuy có nhiều điểm khá khả quan và khởi sắc, song do bị ảnh hưởng quá lâu dài bởi thị trường giảm sút kéo dài cả thập kỷ nên để tính chuyện phục hồi không thể đơn giản một sớm một chiều được.
Thị trường truyền thống ở các nước Đông Nam Á, Đông Ấn vẫn đóng vai trò chủ yếu của các đội tàu vận tải biển Việt Nam. Riêng Đông Nam Á là thị trường khá ổn định, dù còn vài nơi phức tạp như Philippines, eo Malaca… có cướp biển. Còn Đông Ấn vẫn luôn là thị trường đầy rẫy những hiểm nguy như chuyện bắt tàu, chuyện lừa không trả cước, không trả tiền phạt phát sinh khi làm hàng… là chuyện thường xuyên xảy ra. Gần đây, một số công ty thuê tàu từ các nước Đông Âu cũng gia nhập vào đội ngũ các doanh nghiệp khá phức tạp, có nguy cơ lừa đảo nên cũng là mối lo ngại cho các chủ tàu Việt Nam.
Thị trường Việt Nam với rất nhiều hàng hoá như xi măng xuất khẩu, than nhập khẩu và một số loại hàng hoá khác. Tuy nhiên, đối với hàng xi măng xuất khẩu thì có một số hạn chế như giá cước thấp, vùng biển Philippines nơi xi măng Việt Nam xuất qua thì đầy rủi ro bởi cướp biển. Than nhập khẩu cho các nhà máy nhiệt điện sau gần 2 năm cũng đã tạo ra những công ăn việc làm cho một số tàu Việt Nam, nhất là các tàu, xà lan chuyển tải nội địa. Cũng có những doanh nghiệp vận tải mua tàu về mục đích là phục vụ cho vận tải than từ các nước nhập về cho các nhà máy nhiệt điện, song khi bắt tay vào thực hiện mới phát sinh ra nhiều phức tạp làm cho các đội tàu này cũng chịu nhiều thiệt hại nặng nề. Các doanh nghiệp nhập khẩu than vì phải chịu áp lực thắng thầu bằng mọi giá nên họ bỏ thầu rất thấp, và khi thắng thầu họ mới tìm mua than ở các doanh nghiệp đối tác nào bán giá rẻ nhất do đó chất lượng thường không được đảm bảo, uy tín cũng chưa được xác thực. Sau đó, họ thuê các doanh nghiệp vận tải biển thực hiện các hợp đồng vận tải này, đến đây mới phát sinh một số vấn đề như tàu đến cảng xếp hàng nhưng người bán hàng không thể sắp xếp đủ hàng để xếp lên tàu, có tàu đã phải chờ đợi đến gần cả tháng trời mới có hàng để xếp, đối với loại hàng này cỡ tàu 20000-30000 tấn thì chi phí mỗi ngày khoảng chục ngàn USD thì lỗ là tất yếu. Cũng có tàu xếp phải hàng thiếu chất lượng, về đến cảng Việt Nam bị nhà máy từ chối nhận hàng nên phải nằm chờ chủ hàng tìm chủ hàng khác để bán. Thiệt hại là vậy, song rất khó để chủ tàu yêu cầu bồi thường các khoảng tiền phạt phát sinh bởi các công ty thương mại này cũng đã bị thiệt hại nhiều do các sự cố đã nêu. Và chuyện mất uy tín trên thương trường xảy ra khá nhiều đối với một số công ty thương mại than của Việt Nam. Có chủ tàu nước ngoài từ chối chạy hàng cho các công ty này.
Một vòng lẫn quẩn, các con tàu đó lại phải đưa ra ngoài khai thác các tuyến hàng không thường xuyên, chạy rông trên khắp thế giới. Điều này lại đưa các tàu Việt Nam vào chỗ khó khăn khi không có được nguồn hàng thường xuyên như dự tính và kế hoạch kinh doanh ban đầu là sắm tàu theo từng dự án cụ thể đã phá sản.
Bên cạnh đó, cũng có doanh nghiệp kinh doanh khá tốt như các công ty có tàu chở dầu, khí hoá lỏng, container, các loại tàu nội địa, tàu sông pha biển… Nhất là các tàu sông pha biển, năm qua là năm gặt hái được nhiều thành công bởi giá tàu thấp, chi phí khai thác cũng thấp, lượng hàng nội địa có nhiều tăng trưởng do chuyển tải than nhập khẩu… nên họ có được kết quả kinh doanh khả quan.
28/03/2018
0 Comments