Cấm vận và những ảnh hưởng đến ngành vận tải biển Việt Nam.
Những con tàu bị phát hiện có liên quan đến các lệnh cấm vận
Tháng 11 năm 2018, Liên hiệp quốc đã áp dụng biện pháp chế tài đối với các công ty Tổng công ty Vận tải Khí và Hóa chất Việt Nam trong đó bao gồm các công ty Vietnam Gas and Chemicals Transportation Corporation, Cuu Long Petro Gas Service – Transportation Joint Stock Company, Viet Nam Gas and Chemicals Transportation Corporation, Vietnam Gas & Chemicals, CGT J.S.C., PCT, PVTRANS-PCT. Ngoài ra Giám đốc điều hành, ông Nguyễn Ngọc Phụng cũng bị chế tài.
Tháng 2 năm 2019, con tàu Việt Tín 01, thuộc Tổng công ty Vận tải Viet Trust có trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh, bị phát hiện có hành trình bí ẩn và có nhiều khuất tất mà theo Liên Hiệp Quốc thì tàu này đã vi phạm lệnh cấm vận của Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên.
Cũng năm 2019, tàu Star 18 thuộc công ty TNHH Thịnh Cường của Việt Nam đã bị chế tài bởi OAFC E.O. 13810 vì có tham gia vận tải than từ cảng Songnim, Triều Tiên về cảng Việt Nam.
Tháng 4 năm 2020, con tàu LPG GAS SELLAN của công ty GAS SELLAN LTD. Co. của Việt Nam bị phát hiện chuyển tải một lượng dầu có nguồn gốc từ Iran cho tàu Crown nay đổi tên là Lauren cũng quốc tịch Việt Nam thuộc sở hữu của Công ty Golden Lotus Oil Gas & Real để chở về phía cảng Weifang, Trung Quốc. Liên hiệp quốc đã chế tài cả hai công ty Gas Sellan và Golden Lotus Oil Gas & Real.
Tháng 2 năm 2021, một công ty vận tải biển khác của Việt Nam là Trường Phát Lộc Shipping (TPL) cũng bị chế tài vì có liên quan đến hoạt động chở dầu của Iran một số lần có liên quan đến những tổ chức cá nhân Designated Nationals and Blocked Persons (SDN List).
Khi bị áp dụng chế tài, tất cả các tài sản và lợi tức từ các tài sản này của công ty hay cá nhân bị chế tài hiện ở Mỹ sẽ bị phong toả và báo cáo cho Văn phòng Quản lý Tài sản nước ngoài (OFAC) của Bộ Tài chính Mỹ. OFAC cấm mọi hoạt động giao dịch giữa các cá nhân và công ty ở Mỹ liên quan đến các tài sản và lợi tức bị phong toả.
Những nguyên nhân
Lệnh cấm vận của Mỹ đưa ra càng ngày càng nhiều nước từ Iran, Triều Tiên, giờ thêm Nga sẽ ảnh hưởng nhiều đến thị trường vận tải biển vốn đã không dễ dàng đối với các chủ tàu và các công ty vận tải biển Việt Nam.
Nguyên nhân đầu tiên là cước vận tải các loại hàng này, nhất là từ các đối tác có liên quan đến nước cấm vận rất hấp dẫn thường bao giờ cũng cao hơn rất nhiều so với cước các loại hàng truyền thống, đặc biệt là trong thời gian gần đây khi Nga bị cấm vận, song nhiều nước vẫn bất chấp lệnh cấm để mua hàng của Nga và đã đẩy cước vận tải lên đến gấp ba lần bình thường. Đây là nguyên nhân chính mà một số chủ tàu trong đó có một số chủ tàu Việt Nam bất chấp lệnh cấm và tìm cách có những hợp đồng này.
Bên cạnh đó, không chỉ do các chủ tàu Việt Nam vì thiếu hàng hoá, hay vì ham các món lợi nhuận lớn từ các đối tác có liên quan đến các nước đang bị cấm vận. Mà đôi khi họ chỉ là nạn nhân do các tàu biển của Việt Nam cho các đối tác thuê và các đối tác này ký các hợp đồng với các đối tác khác bị cấm vận hoặc nguồn hàng của họ có liên quan đến các nước bị cấm vận mà chủ các hãng tàu khó kiểm soát được. Trong khi đó lệnh cấm của Hoa Kỳ là áp dụng trên ngay con tàu đó và tất cả những người liên quan đến con tàu nên thiệt hại có thể rất nghiêm trọng.
Lượng hàng than đá từ Nga và Triều Tiên, dầu khí từ Iran và Nga là rất lớn. Đây là những loại hàng khá phù hợp với đội tàu của Việt Nam trong giai đoạn cơ cấu lại đội tàu những năm gần đây. Tuy nhiên, hiện tại đối với Liên Hiệp Quốc nói chung và Hoa Kỳ nói riêng các sản phẩm này đang là nguồn thu lớn và quan trọng đối với nhà cầm quyền các quốc gia này. Tạo của cải cho các nhà lãnh đạo tham nhũng và tài trợ cho các hoạt động bất chính bao gồm phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt, khủng bố, vi phạm nhân quyền trong và ngoài nước.
Những hãng tàu lớn khác ứng xử ra sao với các lệnh cấm
Đối với các hãng tàu lớn, uy tín trên thế giới thì việc làm ăn, buôn bán thương mại họ rất để ý đến các lệnh cấm có tính chắt quốc tế vì họ có thể bị thiệt hại rất lớn. Không chỉ các hợp đồng thương mại không được thực hiện, tài khoản của các doanh nghiệp này ở các quốc gia mà lệnh cấm có chế tài thì sẽ bị đóng băng, tài sản, tài khoản của những người lãnh đạo chủ chốt ở các doanh nghiệp đó ở các quốc gia đó cũng có nguy cơ bị phòng toả. Hơn nữa, những người lãnh đạo này cũng có thể bị bắt giữ nếu xuất hiện tại các quốc gia đó.
Chính vì vậy, thường các doanh nghiệp đa quốc gia và làm ăn nhiều với Châu Âu và Mỹ luôn thực hiện tương đối tốt các lệnh cấm này. Điển hình là hồi tháng 3 khi lệnh trừng phạt Nga của phương Tây được đưa ra thì ngay lập tức, các hãng tàu biển lớn như Maerks Line, MSC, CMA CGM …, đã đồng loạt dừng khai thác tuyến đi Nga tại các khu vực bao gồm Baltics, Biển Đen và Viễn Đông của Nga.
Đối với các hãng tàu Việt Nam đã bị chế tài thì chắc chắn họ sẽ gặp khó khăn khi kinh doanh với Mỹ và Châu Âu, nếu không nói là không thể. Những người điều hành doanh nghiệp này cũng sẽ bị những chế tài tất cả những gì của họ liên quan đến các nước Tây Âu và Mỹ.
Doanh nghiệp tự tìm hướng đi cho mình đã là vất vả, tìm được thị trường trong thời buổi cạnh tranh khốc liệt như hiện tại là khá khó khăn nhất là đối với các doanh nghiệp tư nhân. Lệnh cấm vận của các nước phương tây ban ra càng làm thu hẹp thị trường hơn nữa, và những rủi ro khi tàu bị bắt giữ hay những người điều hành bị chế tài trên khắp thị trường thì thiệt hại là vô cùng to lớn.
Bài viết của La Quang Trí
0 Comments