Mê cờ bạc, hay trộm cắp, và lười.

Cách đây ít ngày, ngồi cà phê nói chuyện với mấy anh em, một anh lớn bảo, ngày xưa tụi thực dân nó đúc kết ba tính cách đặc trưng của người Việt là: mê cờ bạc, hay trộm cắp, và lười.

Sau một giai đoạn phát triển vượt bậc thì bây giờ có vẽ như ba đặc điểm trên nó càng lớn mạnh hơn. Cụ thể:

Cách đây ít ngày có tít báo: Người Việt đánh bạc tốp 4 Châu Á. Đó là đã bị luật pháp cấm triệt để nhưng lĩnh vực này cũng phát triển đến mức khủng khiếp như vậy chứng tỏ bà con mình chịu khó, chịu khổ để vượt qua các cửa ải để đến với đam mê bất tận của mình. Các trang cá độ, bài bạc online chưa bao giờ ngừng phát triển. Những vụ bài bạc bị bắt đến nhiều ngàn tỷ vẫn chưa bao giờ làm những con bạc ngưng khao khát.

Trộm cắp ngoài phát triển trong nước đến mức nhà nào cũng rào kín mít các lồng sắt từ sân nhà lên sân thượng mà bao vụ chết cháy thảm khốc là minh chứng rõ ràng nhất. Điều này mình đi qua nhiều nước không hề thấy. Không những vậy, giờ từ cụm tiếng Việt “Không Trộm Cắp” đã được phổ cập khắp các sạp hàng, siêu thị ở Nhật, Hàn, Đài, Thái, Malaysia… Đôi khi ra nức ngoài, nhiều người không dám nhận mình là người Việt.

Lười. Nhiều bạn trẻ không chịu làm những việc cơ bản để kiếm tiền đúng đắn mà chỉ thích tiền. Có lẽ không có quốc gia nào mà tiền ảo, kinh doanh số, kinh doanh online, bán hàng online, chứng khoán online… nhiều như ở Việt Nam. Không chịu làm việc, hoặc chỉ muốn việc nhẹ lương cao, nhưng lại muốn có nhiều tiền và có nhiều tiền nhanh. Cũng vì sự lười biếng này mà thường có kiểu đi tắt, đón đầu không chỉ vi mô mà tầm vĩ mô cũng vậy.

Hồi còn thanh niên, mình thấy nhiều gia đình thuộc hộ nghèo, nhưng vườn rộng lại để hoang chẳng làm gì. Mình cứ tự hỏi, tại sao người ta không trồng rau muốn, rau lang, chuối… mà ăn? Làm sao họ phải cam tâm chịu đói và ngửa tay đi xin? Mình đi hỏi và được trả lời: Trồng thì người khác trộm, phá phách hết cũng không ăn được. Vậy là cả đám cũng nhau chịu đói. Hồi nhỏ, nhà mình có mấy con gà đá mà em trai mình thích và nuôi, vậy là xung quanh lúc nào cũng có trộm, riết chán bỏ xứ ra đi.