Chuyện đường và ngôn ngữ

Hồi xưa quê mình người ta ép mía bằng 3 ông che, do trâu kéo. Mật mía từ các lò đem nấu mấy đợt rồi đổ vào cái muỗng, gọi là muỗng đường để cho nó tự lắng bớt mật thì chở đi bán. Muỗng đường khá to, đâu chừng 50kg mỗi cái (không nhớ rõ lắm). Đường được vận chuyển bằng xe đạp thồ có sườn ngang. Xóm mình mấy chú bán đường chở rất siêu. Mỗi chú với chiếc xe xe đạp có thể chở được 2-3 muỗng đường chạy vèo vèo, trên đường đất đầy ổ voi, ổ gà. Có ông chơi cả 4 muỗng mới ghê. 2 muỗng cột 2 bên baga, 1 muỗng để nằm trên baga, 1 muỗng trên sườn ngang phía trước. Để xe chịu nổi trọng lượng đó thì mấy ổng bó sườn xe bằng đủ thứ cây gỗ, tre… Rất tiếc là giờ chả tìm được hình nào của các cách chở này để tham khảo chơi.

Xóm mình có chú chở đường rất siêu và cũng có tiếng là học giỏi. Chú rành tiếng anh vì trước năm 75 công việc chú có dùng. Bữa đó chú chở mấy muỗng đường chạy băng băng ra thị xã bán xong trên đường quay về chú gặp một phái đoàn người Mỹ. Tiếng anh để lâu quá không dùng, do lâu lắm rồi đâu thấy người nước ngoài nào trên xứ mình đâu. Vậy là chú xáng lại nói chuyện với đoàn người Mỹ đó. Có vài câu hỏi hơi nhạy cảm, người ta nghe được nên chờ mấy ông Mỹ đi rồi, người ta mời chú vào trình báo đã nói với người Mỹ những gì. Sau này chú dạy ở một trung tâm ngoại ngữ ở miền nam.

Hồi đó khoảng năm 1986-1988, mình chả biết gì nhiều, chỉ nghe thấy chú nói tiếng anh vèo vèo vậy là khoái nên bắt chước chú học tiếng anh. Thời nay, sau ba chục năm đổi mới, tiếng anh là phổ biến, bọn nhóc con có điều kiện giờ nói vèo vèo như con Tây nên không còn lạ lẫm lắm. Nếu sinh viên tốt nghiệp mà không sử dụng được tiếng anh để giao tiếp là coi như mất đi khá nhiều cơ hội việc làm ngay trên đất nước mình chứ còn chưa nói ra nước ngoài làm việc. Nhìn về thời trước và ngẫm lại bây giờ, tới thời điểm này, tiếng anh dù đã được dạy từ mẫu giáo nhưng việc học thứ tiếng này vẫn chẳng ra sao, ai muốn rành vẫn phải học tư hoặc quốc tế, tốn kém cực kỳ.

Làm sao sắm một cái nghề cho bài bản và một mớ ngoại ngữ cọng tư duy tốt thì mới có công việc tốt, có cơ hội cạnh tranh với nguồn nhân lực khắp nơi. Học lẹ ra đi làm chứ cãi nhau chuyện đánh vần tiếng Việt làm gì vô bổ nhỉ? Nên chọn tiếng anh làm ngôn ngữ thứ 2 chính thức và dạy song ngữ tất cả các môn học thì mới mau khá được. Ai cũng biết, các tài liệu hay, giáo trình tốt liên quan tất cả các nghề nghiệp đều bằng tiếng anh mà bản dịch ra tiếng Việt chắc chắn không chuyển tải được. Hôm nay trả lời phỏng vấn trên TV cô tân hoa hậu 18 tuổi bảo đã chuẩn bị cơ bản tiếng anh rồi. Với vị trí đó và chắc cũng phải đi thi đấu ở nước ngoài tiếp theo đây nữa thì tiếng anh là không thể không biết. Nhưng nghe nói điểm thi của cổ có 4.6 thôi, cỡ này thì làm sao giao tiếp?

PS:
1. Hình là đường muỗng ngày xưa (người ta đã gỡ đường ra khỏi muỗng rồi, lâu lắm chưa nhìn thấy cái muỗng bằng sành)
2. Theo một số độc giả chỉnh lại muỗng đường nặm chừng 32kg cọng thêm cái muỗng tầm 7-8kg nữa.