Thương mại điện tử (TMĐT) là toàn bộ chu trình và các hoạt động kinh doanh liên quan đến các tổ chức hay cá nhân. TMĐT là việc tiến hành hoạt động thương mại sử dụng các phương tiện điện tử và công nghệ xử lý thông tin số hoá, TMĐT là công cụ quan trọng giúp Việt Nam đi tắt, đón đầu sự phát triển của thế giới, giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh nước ta đang hội nhập toàn diện vào nền kinh tế thế giới. Mặt khác, phát triển TMĐT không thể không tính đến nguồn nhân lực cho ngành này nên có thể nói nguồn nhân lực TMĐT góp phần rất lớn trong công cuộc phát triển của đất nước. Chính vì vậy, tìm kiếm và đào tạo họ là nhu cầu cấp bách hiện nay.
Tầm quan trọng của TMĐT trong các doanh nghiệp
Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý đem lại nhiều lợi thế hơn hẳn so với cách thức quản lý bằng thủ công. Ví dụ, khi một giám đốc doanh nghiệp đi công tác muốn nắm bắt tình hình hoạt động kinh doanh tại doanh nghiệp, ông ta chỉ cần lên mạng là có tất cả các thông tin cần thiết với chi phí nhỏ nhất. Các chi tiết về sổ sách kế toán, sổ sách kinh doanh một khi được ứng dụng bằng công nghệ thông tin sẽ tiết kiệm được rất nhiều chi phí về giấy tờ, nhân sự.
Khi doanh nghiệp còn nhỏ lẻ thì hiệu quả giữa việc quản lý kinh doanh thủ công so với việc quản lý bằng công nghệ thông tin chưa thấy rõ song khi doanh nghiệp lớn mạnh lên nếu không ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thì đòi hỏi phải có nhiều nhân sự, dẫn đến chi phí tăng cao…
Tuy nhiên đó chưa phải là tất cả, TMĐT là một khái niệm rộng hơn nhiều. Nó bao gồm tất cả từ khâu quản lý kinh doanh đến các bước thực thi như tìm kiếm khách hàng, giao dịch với khách hàng, bán hàng, thanh toán… TMĐT không đòi hỏi nhiều chi phí nhưng hiệu quả mang lại rất lớn. Chi phí đầu tư cho một website quảng cáo và bán hàng trên mạng sẽ không nhiều bằng việc đưa một đội ngũ nhân viên đi khắp nơi để chào hàng. Hơn nữa tính chất không biên giới của nó mang lại rất nhiều lợi thế cho doanh nghiệp. Họ có thể bán hàng đi khắp nơi trên thế giới mà không phải tốn nhiều chi phí cho văn phòng đại diện hay cử nhân viên đến các quốc gia đó để liên hệ và tìm kiếm thị trường.
Việt Nam đang đi tắt, đón đầu trong công cuộc phát triển kinh tế nên việc áp dụng các phương thức đem lại lợi nhuận nhiều nhất với đầu tư ít nhất sẽ là lựa chọn số một hiện nay. Lựa chọn đó là đưa TMĐT vào sản xuất kinh doanh.
Để việc ứng dụng TMĐT vào sản xuất kinh doanh được hiệu quả, mang nhiều lợi nhuận thì nguồn nhân lực về TMĐT đóng một vai trò rất lớn.
Thực trạng nguồn nhân lực trong TMĐT tại các doanh nghiệp
Tuy có nhiều lợi thế như vậy song việc đưa các ứng dụng TMĐT vào công việc kinh doanh của hầu hết các doanh nghiệp hiện nay ở Việt Nam chỉ là sự đầu tư nhỏ lẻ, chưa khai thác được hết tiềm năng và thế mạnh thật sự của lĩnh vực này. Lý do chính là do nguồn nhân lực cho TMĐT vẫn còn quá yếu, chưa đáp ứng được nhu cầu. Người chuyên về công nghệ thông tin lại biết quá ít về thương mại và ngược lại dẫn đến tình trạng bất cập trong việc xử lý thông tin trong kinh doanh. Đây cũng là lý do doanh nghiệp chỉ tham gia TMĐT ở bề nổi mà chưa có bề sâu. Họ lập website, tham gia các sàn giao dịch TMĐT song vẫn chưa khai thác và tận dụng triệt để các cơ hội kinh doanh mà internet mang lại.
Nguyên do từ đâu? Mãi đến tháng 9 năm 2005 chúng ta mới có Quyết định 222/QĐ-TTG phê duyệt tổng thể kế hoạch phát triển TMĐT trong đó có dự án đầu tư nguồn nhân lực TMĐT tại các trường trung học, cao đẳng và đại học. Để tự cứu mình, doanh nghiệp phải tự lo tuyển dụng và tự đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu ngay trong nội bộ từng doanh nghiệp. Đào tạo tại chỗ, vừa học vừa làm là cách thức đào tạo ít tốn kém nhất nhưng đem lại hiệu quả tức thời, thích hợp với thời buổi hiện nay nhất. Tuy nhiên, về mặt chiến lược cách thức này sẽ không trang bị cho nhân viên các kiến thức bài bản và hệ thống, do đó về lâu dài hiệu quả công việc sẽ không cao và do vậy họ không giúp được nhiều lắm cho doanh nghiệp trong việc phát triển lĩnh vực này trong nội bộ doanh nghiệp.
Cũng có một số trường có chuyên ngành TMĐT từ trước, tuy nhiên đến năm học 2006-2007 mới xuất hiện hình thức đào tạo TMĐT một cách quy chuẩn và bài bản tại các trường đại học. Nhiều trường tham gia đào tạo TMĐT, tuy nhiên thực tế đội ngũ giảng viên chuyên ngành này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Giảng viên thì từ các chuyên ngành kinh tế, quản trị kinh doanh hoặc công nghệ thông tin chuyển sang và kiến thức về TMĐT chỉ được bổ sung bằng cách tự bồi dưỡng, đào tạo hoặc gửi đi đào tạo ở nước ngoài. Rất hiếm giảng viên được đào tạo bài bản chuyên ngành TMĐT. Hơn nữa, giáo trình chưa cập nhật kịp với tiến độ phát triển, hầu hết nguồn giáo trình đều lấy từ internet và tự các giảng viên khi đi thực tế hay đi học ở nước ngoài mang về nên thiếu tính cập nhật, không bài bản và quy chuẩn. Chính vì vậy các giáo trình này chỉ dừng lại ở mức cung cấp các kiến thức cơ bản mà chưa chuyên sâu các kỹ năng ứng dụng an toàn, bảo mật, thanh toán…
Sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước cho phát triển TMĐT
Thủ tướng đã phê duyệt kế hoạch phát triển tổng thể TMĐT giai đoạn 2006-2010 theo đó 60% các doanh nghiệp bao gồm các tập đoàn kinh tế lớn và các Tổng công ty phải ứng dụng TMĐT. Ngày 6/11/2006, Bộ Giáo dục và đào tạo cùng với Bộ Thương mại cũ đã họp và thống nhất việc sớm xây dựng chương trình khung, xây dựng giáo trình và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên sử dụng kinh phí từ ngân sách đào tạo sau đại học để khuyến khích học tập TMĐT. Điều quan trọng nhất là hai Bộ đã thống nhất đầu mối cho dự án này là Vụ đào tạo sau đại học và Vụ TMĐT, đây là nơi phản hồi và giải quyết các vướng mắc cơ bản từ các cơ sở đào tạo TMĐT. Bên cạnh đó, Hiệp hội TMĐT cũng đang được xúc tiến thành lập nhằm đáp ứng yêu cầu của các cơ sở đào tạo và các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này.
Yêu cầu phát triển nguồn nhân lực cho TMĐT
Con người Việt Nam rất năng động và rất nhanh chóng trong việc học hỏi các kỹ năng mới cũng như tiếp cận các công nghệ tiên tiến của thế giới. Nhà nước đã tạo điều kiện để lớp trẻ phát huy năng lực của mình trong cả nhà trường và trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng đã và đang cố gắng tự tìm lấy hướng đi cho riêng mình, tự đào tạo nhân lực cho riêng doanh nghiệp mình. Điều cốt yếu là tự thân lớp trẻ, những người đã và đang học tập và làm việc trong lĩnh vực TMĐT này phải thấy được rõ ràng những lợi ích mà lĩnh vực này mang lại trong công cuộc phát triển của đất nước để phấn đấu, tránh đi chệch hướng, tránh những biểu hiện cạnh tranh không lành mạnh. Có được sự kết hợp thật chặt chẽ của Nhà nước, doanh nghiệp và nguồn nhân lực trong TMĐT thì mục tiêu đi tắt đón đầu trong việc phát triển kinh tế sẽ không quá xa vời.
La Quang Trí
Theo Báo Thị Trường Giá Cả Vật Tư (Bộ Công Thương)
http://giacavattu.com.vn/website/chitiet.aspx?Newsid=13613
0 Comments